1.1.2009
REACH (Registration, Evaluation, Authorisation of Chemicals) Nedir?
REACH, kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanmasını öngören yeni bir Avrupa Birliği mevzuatıdır. 1 Haziran 2007’de yürürlüğe girmiştir ve bir dizi AB Yönetmelik ve Tüzüğünü kapsamakta ve onları tek bir sistem altında toplamaktadır.
Amaçları
REACH’in bir kaç amacı vardır:
REACH’in önemli bir bölümü, üretici ve ithalatçı/ihracatçılarının maddelerini merkezi bir Avrupa Kimyasallar Ajansı’na kayıt ettirmeleridir. Bir kayıt paketi, madde hakkında standart bir dizi veri ile desteklenecektir. İstenen verinin miktarı, üretilmek ya da sunulmak istenen maddenin miktarıyla orantılıdır.
Eğer maddenizi kaydettirmezseniz, bu durumda bunlar hakkındaki veriler üzerinde yer almayacağından sonuçta bu ürünleri yasal olarak AB’de üretemeyecek veya AB piyasasına sunamayacaksınız, yani veri yoksa, pazar da olmayacak!Kapsam ve muafiyetler
REACH, AB pazarında üretilen veya dışarıdan giren yılda 1 ton veya daha fazla miktardaki maddelere uygulanmaktadır. Genel olarak, kendi halindeki, bir karışım içindeki veya eşya içerisindeki (eğer maddenin normal ve açıkça öngörülebilir koşullarda kullanım sırasında eşyadan salınımı isteniyorsa) bütün maddelere uygulanır. Bazı maddeler özel olarak kapsam dışı bırakılmıştır:
Bazı maddeler için de özel yasalar kapsamında önlemler alınmıştır:
REACH Tüzüğünde, belirli koşullarda kullanılmaları durumunda, daha özel önlemler alınan diğer maddeler:
Avrupa pazarında yılda 1 ton veya üzerinde sunulan 100.000’den fazla madde (ön-kayıt süreci öncesinde 30.000 olarak tahmin edilmekteydi) vardır. Bütün bu maddeleri bir anda kayıt ettirmek hem sanayi hem de düzenleyici kurumlar için çok zor olacaktı. Bu yükün üstesinden gelebilmek için halihazırda üretilen ve piyasaya sunulan maddelerin kaydının üç aşamada yapılması öngörüldü. Bu aşamalarla, kayıt yükümlülüğü 2018’e dek yayılmıştır. Bu faz-içi kayıt son tarihlerinden yararlanabilmek için üretici ve tedarikçilerin 1 Haziran-1 Aralık 2008 tarihleri arasında ön-kayıt ya da daha sonra uygun koşulları sağlıyorlarsa gecikmeli ön-kayıt yaptırmış olmaları gerekmektedir. Ön-kayıt, yasal bir gereklilik değilse de geçiş periyotlarından faydalanabilmek için yapılması önerilmektedir.
Kayıt
Kayıt, sanayicilerin (üretici/ihracatçı) yılda 1 ton ve üzerinde ürettikleri ve piyasaya sundukları maddelerin özellikleri hakkında bilgi toplamaları ve karşılaştırmalarını gerektirir. Bu bilgiler, bir maddenin ortaya çıkardığı risk ve zararın değerlendirilmesini ve kontrol edilmesini sağlar. Bu bilgi ve değerlendirme Helsinki’de bulunan Avrupa Kimyasallar Ajansı’na kaydettirilir.
Kayıt sürecinde yapılması gereken fiziko-kimyasal testleri yaptırabileceğiniz laboratuvarları (ilgili test adını da girerek) Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) sayfasından bulabilirsiniz. Söz konusu laboratuvarın REACH kapsamında kabul gören testleri yaptığından emin olunuz. Ancak AKA’nın bazı testler için (ör. ekotoksikoloji, toksikoloji testleri) GLP (İyi Laboratuvar Uygulamaları) belgeli laboratuvar şartı koştuğuna dikkat etmelisiniz. Ortak kayıt ve veri paylaşımı
Bu, herhangi bir maddenin temel özelliklerine ilişkin bilgi dizisinin bu maddeyi üreten veya pazara sunan tüm şirketler tarafından paylaşılması esasına dayanan bir prensiptir. Her firma tarafından işyerine özgü (ör. Firma adı, kullanım amacı gibi) bilgiler ayrı ayrı kaydettirilir. Firmalar, Madde Bilgisi Paylaşım Forumu (SIEF) aracılığıyla, bilginin paylaşımı için bir anlaşmaya varacaklardır. Bu bilginin nasıl paylaşılacağına ilişkin detaylar, firmaların sorumluluğuna bırakılır.
Bir SIEF aracılığıyla ortak kayıt yaptıracak olan şirketler, indirilmiş kayıt maliyetlerinden yararlanabilecektir.Değerlendirme
REACH kapsamında kayıt ettirilen dosyalar aşağıdakilere göre değerlendirilecektir:
Bütün dosyalar, verilen bilgilerin tamam olup olmadığına ilişkin bir kontrolden geçecektir. Bu eksiksizlik kontrolü, sunulan bilginin uygunluğu ya da niteliğine ilişkin değildir. İzin
“Yüksek Önem arz eden” olarak addedilen özelliklere sahip madde üretmek ve ya piyasaya sunmak isteyen sanayiciler, izin başvurusu yapmak zorunda kalacaklardır. Helsinki’deki Avrupa Kimyasallar Ajansı, 1 Haziran 2009’da izne tabi maddeler listesini yayımlayacaktır (Aday liste 28 Ekim 2008’de yayımlandı, 14 Ocak itibarıyla öncelikle 7 maddenin Ek XIV’e konulması düşünülüyor). Bu tür bir maddeyi piyasaya sunmak ya da kullanmak isteyen şirketler, AKA’ya izin başvurusu yapmak zorundadırlar. İzin konusundaki kararlar, Avrupa Komisyonu tarafından alınır. Başvuru sahipleri, bu maddelerin kullanımından kaynaklanan risklerin etkin olarak kontrol edileceğini ya da sosyo-ekonomik yararının getireceği risklerden fazla olduğunu göstermek durumundadırlar. Başvuru sahipleri aynı zamanda daha güvenli uygun alternatifler veya teknolojiler olup olmadığını incelemelidirler. Eğer varsa bu durumda ikame edici bir plan hazırlamaları, yoksa araştırma ve geliştirme etkinliklerine (varsa) ilişkin bilgiyi sağlamaları gerekir.
Kısıtlamalar
Belirli bir tehdit yayan herhangi bir madde kısıtlanabilir. Kısıtlamalar değişik şekillerde olacaktır, örneğin, kamuya sunmaktan men ile tamamen yasaklama arasında değişebilir. Kısıtlamalar, kayıt gerektirmeyen maddeler de dahil olmak üzere herhangi bir maddeye uygulanabilecektir. REACH’in bu bölümü 76/769/EEC direktifi hükümlerinin yerine geçmektedir.
Sınıflandırma ve Etiketleme
Kimyasalın taşıdığı tehlike ve risk özellikleri konusunda açık bir bilgiye sahip olmak kimyasal güvenliğin önemli bir parçasıdır. Farklı kimyasal maddelerin, karakteristik özelliklerine göre (ör. korozif ya da balıklar için zehirleyici vb) sınıflandırılması için halihazırda kullanılan sistem REACH’te de yer alacaktır. Birleşmiş Milletler Kimyasalların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesi Konusunda Küresel Uyumluluk Sistemi’ ne (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals – GHS) uygun bir sınıflandırma ve etiketleme çalışması AB tarafından 2008 yılı sonunda uygulamaya başlanmıştır (CLP). REACH, GHS göz önünde bulundurularak yazılmıştır.
Yüksek Önem Arz Eden Maddeler
Kimi kimyasalların kansere neden olabilen (karsinojenik), genetik değişime yol açabilen (mutajenik), canlıların üremelerinde zehir etkili (reprotoksik), çevrede uzun sürede parçalanmayan (kalıcı kirletici), hayvanların dokularında birikim yapan (biyobirikimli) zararlı etkileri bulunmaktadır. Bunlar ‘yüksek önem arz eden’ maddelerdir. Bu kategori, canlılarda ‘endokrinal sistemi parçalayıcılar’ gibi eşdeğer risk gösteren kimyasalları da kapsamaktadır. REACH’ in amaçlarından biri de, izin prosedürüyoluyla bu tür kimyasalları denetim altında tutmak ve bunların daha güvenilir maddelerle değiştirilmesi için endüstriyi özendirmektir.
Tedarik zincirinde bilgilendirme
Kimyasallarla ilgili bilgilerin tedarik zincirinde aşağı ve yukarı yayılması, REACH’ in temel özelliklerinden biridir. Kimyasalların kullanımında getirebileceği tehlikeler ve risklerin denetim altında tutulması konularında üreticilerin ya da ithalatçıların sahip oldukları bilgileri, kullanıcılar da anlayabilmelidir. REACH Tüzüğü, bu bilgilerin tedarik zincirinde aşağı ve yukarı yayılması için uygun bir çerçeve sağlamaktadır.
REACH, bilgi aktarımı için mevcut sistemi (Güvenlik Bilgi Formu) adapte etmektedir. Bu form, tedarik zincirinde aşağı doğru olarak gönderilen malzemeye eklenmeli ve kimyasalların güvenli bir şekilde yönetme konusundaki bilgiyi kullanıcıya sunmalıdır. Zamanla, bu güvenlik veri formları, güvenli kullanım ve işleme konusunda da bilgi içerecektir.
Bu aşamada ihtiyaç duyabileceğiniz testler için Türk Akreditasyon Kurumu’nun (TÜRKAK) web adresinden Türkiye’deki laboratuvarların listesine ulaşabilirsiniz. Ancak müşterinizle iletişime geçerek yaptıracağınız testleri ya da laboratuvarları kabul edip etmeyeceğini açıklığa kavuşturmanızı öneririz.
