Akkim’de yatırım ve bakım alanlarında yürütülen tüm faaliyetlere liderlik yapan Yatırım & Bakım Grup Müdürü Sinan Aykut ile yaptığımız röportajın ana konularından biri de Akkim’in teknoloji portföyünde yer alan güçlü mühendislik birikimi oldu. Sinan Aykut, yılların tecrübesiyle şekillenen mühendislik birikiminin şirkete kazandırdıklarını ve Akkim’in dünyanın farklı bölgelerinde imzasını attığı 11 büyük projeyi detaylarıyla aktardı.
Akkim Yatırım & Bakım ekibinin faaliyet alanı nedir? Genel olarak nasıl bir işleyiş var?
Yatırım & Bakım ekibi işletmelerin tüm teknik konularından sorumludur. Yatırım, yenisini yapmakla; Bakım mevcut durumun idamesini sağlamakla sorumludur. Yatırım ekibinin görevini iki başlıkta toplayabiliriz: Akkim’in kendi içerisindeki yatırımlarla ilgili çalışmalar yapmak ve gerek yurt içi gerek yurt dışındaki diğer firmalara Akkim’in teknoloji portföyünde bulunan güçlü mühendislik birikimini satmak. Şirketimizin stratejik hedefleri doğrultusunda yatırımlarımızı yapıyoruz. Ak-Kim kurulduğu günden bugüne kadarki yatırımları kendi insan kaynağıyla gerçekleştirdi ve geçmişten gelen bu kültürü kuvvetlendirerek devam ettiriyoruz. Mevcutta çalışan tesislerin hemen hemen birçoğunun mühendislik çalışmalarını buradaki ekip gerçekleştirdi. Tesislerin kurulumunu, devreye alınmasını, çalıştıktan sonraki süreçte iyileştirmelerini yine buradaki ekip yapmakta. Akkim içerisinde farklı bölümlerle olabilecek yatırımların hem fizibilite aşaması hem de mühendislik ve sahadaki kurulum çalışmaları bizim sorumluluğumuzda. Olası yeni yatırımlarında hem mühendisliklerini hem de kurulum ve devreye alınmasını yaparak Akkim’e katkı sağlamaya devam ediyoruz.
Akkim, sahip olduğu teknik ve mühendislik birikimini Türkiye’de veya yurt dışında farklı paydaşlarla da paylaşıyor mu? Bu çalışmalarınızdan bahseder misiniz?
İlk sorunuzda aktardığım tüm bu tecrübelerden edindiğimiz bir mühendislik kültürümüz var. Bu mühendislik kültürünü 2002 yılından beri diğer firmalara satarak kendimize farklı bir vizyon ve misyon kazandırdık. Bugüne kadar Avrupa’da, Orta Doğu’da, Kuzey Afrika’da, Asya’da 11 büyük proje gerçekleştirdik. Şu anda da yeni projeler için görüşmeler yapmaya devam ediyoruz. Devreye aldığımız projelerin süresi tesisin büyüklüğüne ve kapasitesine göre değişiyor. Ortalama iki yıl süren projeler yapıyoruz. En son Şubat 2020’de buradaki ekip arkadaşlarımızla beraber Malezya’da devreye aldığımız PAC tesisi, kapsamı itibariyle bir yıllık bir projeydi.
Yatırım gibi Bakım da sorumluluğunuzun bir diğer yarısı. Bakım ekibinizin yapısı nasıl?
Bakım ekibinin görevini de arızi bakımlar ve periyodik- kestirimci bakımlar olarak ikiye ayırabiliriz. Bakım ekibi tesislerde oluşabilecek her türlü beklenmedik arızaya hazırlıklıdır. Arıza kaynağını bulup en kısa sürede ortadan kaldırarak üretimimizin minimum sürede tekrar güvenilir durumda çalışmasını sağlar. Burada önemli olan, etkili bir varlık yönetimi ile kritik yedekliliklerin erişilebilir olması. Üretim tesislerimizde bulunan ekipmanlarımızın birçoğu yaşlanmaya başladı; bu durum periyodik ve kestirimci bakımların önemini artırıyor. Pek çok kritik ekipmanımız için düzenli olarak servis bakım hizmetleri alınıyor ve gerekli aksiyonlar arıza oluşmadan gideriliyor. Aynı zamanda periyodik olarak ekipman muayeneleri, enstrüman kalibrasyonları yapılarak arızi nedenler oluşmadan aksiyonlar alınıyor. Hem sistem üzerinden topladığımız veriler hem de periyodik olarak her gün yapılan saha turları sayesinde özellikle döner ekipmanlardan toplanan sıcaklık, vibrasyon gibi verilerde operasyon dışı şartlar gözlemlenebiliyor. Bu kayıtlar Bakım Yönetim Sistemimize giriliyor ve ilgili ekipman için bir kestirimci bakım talebi oluşturarak ilgili teknik personele bir iş emri olarak atanıyor. Aksiyonlar sistem üzerinden takip edilmekle birlikte, ilgili potansiyel arıza kaynağı ortadan kaldırılmış oluyor. Bakım ekibimizin en temel sorumluğu, üretim tesislerimizin beklenmeyen arızi sebeplerden duruşlarını azaltarak, güvenilirlik merkezli doğru bakım uygulamalarını hayata geçirmek. Bakım bölümünün bünyesinde bulunan Elektrolizör Bakım ekibi ile Klor Alkali, APS, SPS tesislerimizde bulunan tüm elektrolizör çeşitlerin bakımları ve yenileme çalışmaları Akkim bünyesinde yapılabiliyor. Ayrıca APS tesisimizde kullanılan elektrolizörlerin üretimini Akkim tasarımı olarak aynı ekip yapıyor.
Akkim’in yatırım stratejisini nasıl yorumlarsınız? Her zaman pazar odaklı mı, yoksa pazarı dönüştürecek hedefler de söz konusu oluyor mu?
Yatırım stratejilerimiz daha çok pazar odaklıdır. Satış ekibiyle görüşmeler yaparak pazarın ihtiyaçlarına göre daha inovatif, katma değeri yüksek ürünlere yöneliriz. Ekip olarak yatırım maliyetleriyle beraber yürüttüğümüz muhtemel fizibilite çalışmaları sonucunda yatırım kararı ortaya çıkıyor. Aslında bu yatırımları yaparken birbirine entegre tesisler de önem gösteriyor. Bir tesisimizin son ürünü diğer tesisimizin ham maddesi ya da ara maddesi olabiliyor. Bu durum da yatırım stratejimizde önemli bir rol oynuyor. Örneğin, Organik tesislerde ürettiğimiz hidrojen peroksitin yüzde 90’ı SPC tesislerinde kullanılıyor. Hidrojen peroksit üretmek için gerekli hidrojen ise Klor Alkali’den ve Organik Tesisler’den sağlanıyor. Kullanılan prosesleri geliştirerek maliyeti düşürüyor, verimi artırıyor ve sürdürülebilir üretimle müşterilerimize entegre çözümler sunuyoruz. Ar-Ge merkezimizde alanında uzman 35 çalışan bulunuyor. Ar-Ge çalışmalarımızda yüksek katma değerli ve ileri teknoloji gerektiren ürünlere odaklandık. Ciromuzun yüzde 2’sini Ar-Ge’ye ayırıyoruz. Yurt içi ve yurt dışı pazar ihtiyaçları satış birimleri tarafından takip ediliyor. Stratejik hedeflerimiz doğrultusunda yeni ürün çalışmaları Ar-Ge tarafından yapılıyor. Scale up aşamasına geçmeden yatırım maliyeti belirleniyor. Fizibilite çalışmaları sonucunda yatırım kararı alınıyor. Yine pazar ihtiyaçları doğrultusunda kapasite artırımı veya kaliteye odaklı yatırım kararları alınıyor. Mevcut tesislerimizde sürdürülebilirlik, verimlilik ve güvenilirlik odaklı ekipman yenileme, teknoloji yükseltme, operasyonel güvenlik ve iş güvenliği yatırımlarıyla her geçen gün daha güvenli, daha verimli, daha kaliteli ve kesintisiz üretim yapılmasını sağlıyoruz.
Akkim Yatırım & Bakım Grup Müdürlüğü ekibi kaç kişiden oluşuyor ve hangi meslek grubu çalışanlarını istihdam ediyor?
Yatırım ekibi toplam 24 kişiden oluşuyor. 14 mühendis 9 teknik uzman ve 1 memurdan oluşan kadromuzda; kimya, makine, elektrik & elektronik, mekatronik mühendisleri ile temel uzmanlık bilgileri gerektiren Makine ve Elektrik Meslek Yüksek Okulu mezunları yer alıyor. Toplam 56 kişiden oluşan Bakım ekibimizin kadrosunda ise 4 mühendis, 6 formen, 45 teknisyen ve 1 memur var. Makine, elektrik & elektronik, mekatronik mühendisleri ile temel uzmanlık bilgileri gerektiren Makine ve Elektrik Meslek Yüksek Okulu mezunları ile meslek lisesi mezunları bu grubu oluşturuyor.
Akkim Kimya’nın tüm işleyişini düşündüğünüzde biriminizin önemini nasıl anlatırsınız?
Yatırım grubunun, şirketimizin stratejik plan hedeflerine ulaşmasında önemi yüksek. Sorumluluğunda, hedeflenen yatırımların fiziki olarak en optimum ve tüm değerleri kapsayacak şekilde gerçekleşmesini sağlamak var. Bakım bölümü olarak da tesislerin üretiminin devamı için kritik bir öneme sahibiz. Bakım grubunun başlıca görevi; 24 saat esasına göre anlık olarak her türlü arızaya müdahale ederek, sürekli iyileştirme sağlayarak, periyodik ve kestirimci bakım faaliyetlerimizle üretim verimliliğini ve güvenilirliğini artırmaktır.
Akkim Yatırım & Bakım Grup Müdürlüğü’nde Akkim’in kendi yetiştirdiği mühendis ve teknik personel kadrosunun olduğunu biliyoruz. Bunun için nasıl bir süreç gerçekleşiyor?
Elimizde güçlü bir bilgi ve tecrübe mevcut. Geçmişten gelen mühendislik birikimimizle beraber kuvvetli bir dokümantasyon altyapımız mevcut. En önemlisi ise, mühendisliğini yaptığımız tesislerin aynı zamanda yaşam döngüsünü, çalışan tesislerimizden aldığımız referanslarla takip etmek. Bu kaynaklar yeni işe giren arkadaşlarımız için adeta bir okul ortamı oluşturuyor, teknik anlamda gelişimi oldukça hızlandırıyor. Bu ortamı günümüz teknolojisi eğitimleri ile destekleyerek zenginleştiriyoruz.
Grup Müdürlüğünüzün güçlü yanları arasında geniş bir coğrafyada iş yapma deneyimine sahip olması ve anahtar teslim projelere imza atması var. Bu nitelikli hizmetin arkasında nasıl bir emek var?
2002 yılında başlayan mühendislik hizmetlerinin satışı, Akkim’in yatırımlarını kendi mühendislik becerisiyle yapıyor olması ve bu kasını güçlendirmesiyle başladı. Farklı coğrafyalarda bu hizmetlerin satışına devam etmek, bu kası daha da güçlendirmekle birlikte Akkim’in mevcut tesislerinde ve yeni yatırımlarında kalitesini artırıyor. Örneğin, bir klor alkali projesi yaklaşık iki yıl sürüyor ve bu kapsamda Yatırım grubuna destek olan Üretim, Satın Alma, Lojistik, Bakım, Muhasebe bölümleri ile beraber yaklaşık 50 kişilik bir ekip projeye katkı sağlıyor.
Yakın dönemde yaptığınız önemli projeler ya da şu an üzerinde çalıştığınız projelerden kısaca bahsedebilir misiniz?
En önemli yatırımımız olan ve mesaimizin büyük çoğunluğunu harcadığımız Epoksi Reçine Üretim Tesisi Yatırımı ile beraber USK Kimya’nın Akkim bünyesine dâhil olması ile birlikte gerçekleştirilen modernizasyon projeleri, Akkim Silikon Kimya şirketinin kurulması ile gerçekleştirilen Silikon Polimerleri ve Yağları Üretim Tesisi yatırımı yakın dönemli projelerimizdir.
Akkim olarak kimya alanındaki yatırım projelerinin yapımında ülkemizde ve dünyada hangi durumdayız?
Akkim içinde bulunduğu birçok alanda olduğu gibi SPC (Sodyum Perkarbonat), Metilaminler ve Persülfat ürün gruplarında yerli tek üretici, global olarak ise en önemli oyunculardan biri olmaya devam ediyor. Bu doğrultuda gerçekleştirmekte olduğumuz Epoksi Reçine Üretimi ve Silikon Polimerleri ve Yağları Üretimi, Akkim’i hem ülkemizde hem de dünyada birkaç adım daha yukarı çıkaracaktır.
