Akkim Gündem | Sayı 26

Akkim Gündem 28 D O S YA - KÖ Ş E YA Z I S I ZEHRA SEYYAH Akkim Yönetim Sistemleri Kıdemli Uzmanı GIDALARDA TAKLİT VE SAHTECİLİK NEDİR? G ıda maddelerinin ve gıdayla temasta bulunan madde ve malzemelerin, mevzuata veya izin verilen özellik - lerine aykırı olarak üretilmesi hali “tağşiş” olarak ad - landırılıyor. Diğer bir ifadeyle, “Ürünlere temel özelliğini veren öğelerin ve besin değerlerinin tamamının veya bir bölümünün mevzuata aykırı olarak çıkarılması, miktarının değiştirilmesi veya aynı değeri taşımayan başka bir maddenin o madde ye - rine katılması, gıdanın saflığını bozma, katıştırma” şeklinde de tanımlanıyor. Gıda maddesinin ve gıdayla temasta bulunan madde ve mal - zemelerin şekil, bileşim ve nitelikler itibariyle kendisinde olma - yan özelliklere sahip gibi gösterilmesine ise “taklit” deniliyor. GIDALARDA NASIL TAKLİT, TAĞŞİŞ YAPILIR? Gıda sahteciliği olarak tanımlanan taklit ve tağşiş faaliyetleri; ekonomik kazanç sağlamak, bilinen bir markaymış algısı ya - ratmak, ürünün görünür değerini artırmak, üründeki bozulma - yı kapatmaya çalışmak, düşük kaliteli bir ürünü yüksek kaliteli hale getirmek ve üretim maliyetlerini düşürmek için üreticilerin başvurduğu uygunsuz yöntemler bütünüdür. Gıda sahteciliği en çok ürünün seyreltilmesi, ürün ikamesi kul - lanımı, içerik gizleme, yasal olarak izin verilmeyen maddelerin eklenmesi, yanlış etiketleme, yanlış markalama, taklit etme ve kopyalama şeklinde yapılıyor. Ülkemizde en çok zeytinyağı, balık ürünleri, organik ürünler, süt ürünleri, tahıllar, bal ve akça - ağaç şurubu, kahve ve çay, baharatlar, şarap ve meyve suların - da taklit tağşiş uygulanıyor. TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA TAKLİT VE TAĞŞİŞ Türkiye’de gıda güvenliğinin sağlanması, gıdalarda taklit ve tağşişin önlenmesi, kişilerin sağlığının ve tüketici haklarının ko - runması ile sektörde haksız rekabetin engellenmesi amacıyla gıda ve gıdayla temas eden madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarında resmi kontrol faaliyet - lerini T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı yürütüyor. Avrupa’da Avrupa Birliği Komisyonu Gıda Sahteciliği Veritaba - nı’nda aylık olarak taklit tağşiş listesi yayınlanıyor. Amerika Bir - leşik Devletleri, İngiltere, İrlanda ve Kanada gibi ülkelerde de geri çekmeler, alarmlar ve gıda sahteciliği ile ilgili veri tabanları mevcut. Bireysel olarak her tüketici bu veri tabanlarına ve gıda sahteciliği yapan firma bilgilerine ulaşabiliyor. Geçtiğimiz son 10 yıl boyunca her gün tükettiğimiz gıdalar için