Akkim Gündem | Sayı 24

24 l AkkimGündem FIT FOR 55 VE İKLIM YASASI AB’ye ithal edilen malların üretimi ile AB pazarında aynı ürünün üretilmesi aşamalarındaki karbon maliyetleri ara- sındaki farkın sınırda uyarlama yöntemiyle giderilmesini baz alan AB, 2030 yılında sera gazı emisyon azaltım hedefi- ni sorumlu bir şekilde 1990 seviyelerine kıyasla en az yüzde 50’ye, mümkünse yüzde 55’e çıkarmak için Fit for 55 ve İk- lim Yasası’nı yayınladı. İlk planda demir-çelik, çimento, gübre (üre-amonyak), alüminyum ve elektrik sektörlerini kapsayacak AB sınırın- dan girecek malların karbon içeriği (eğer geldikleri ülke- de vergilendirilmemiş veya fiyatlanmamışsa) fiyatlanması; geldikleri ülkede fiyatlanmışsa o fiyatın AB’de geçerli olan karbon fiyatından düşülerek uyarlamasının yapılması ön- görülüyor. Bir diğer önermesinde, 2030 ve 2050 iklim hedeflerine ulaşabilmek için enerji sisteminin karbondan daha fazla arındırılması kritik öneme sahip. 2030 yılına kadar nihai ve birincil enerji tüketiminde toplamda yüzde 36 ila 39’luk bir azalma sağlamak için AB düzeyinde enerji verimliliği hedeflerini artırmayı ve bunları bağlayıcı hale getirmeyi teklif ediyor. AB Yeşil Mutabakatı, döngüsel ekonomi kavramının ba- rındırdığı, atığı kaynağında azaltma, ürünü ve malzemeleri kullanımda tutma, doğal sistemleri yeniden oluşturma mad- delerine dikkat çekerken; ürünlerdeki geri dönüştürülmüş içeriğin artırılması, karbon ve çevresel izlerin azaltılması, dijital pasaportlar ve etiketler gibi konulara da değiniyor. TÜRKIYE’DE AVRUPA YEŞIL MUTABAKATI GELIŞMELERI Türkiye, Avrupa ülkeleri ile yoğun ticari ilişkilere sahip. Bu sebeple, Türkiye’nin sanayi ve ticaretinin önemli ölçüde Yeşil Mutabakat’tan etkilenmesi öngörülüyor. İlk aşamada AB’ye ihracatı bulunan Türkiye’nin çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre ve enerji ihracatında üretim süreci kay- naklı karbon salım tutarı (Kapsam 1 - proses emisyonları) dikkate alınarak Avrupa Birliği’ndeki firmalar tarafından üretilen aynı ürünün tâbi olduğu karbon fiyat mekanizma- sına 2026 itibariyle tâbi tutulacağı belirlendi. 16 Temmuz 2021 tarihinde Yeşil Eylem Planı konulu Cum- hurbaşkanlığı Genelgesi ve Türkiye’nin 2023 kalkınma hedefleri gözetilerek planlanan yeşil ekonomi modeli için Yeşil Mutabakat Eylem Planı, Ticaret Bakanlığı tarafından Sürdürülebilirlik